Gidrologik gözegçiligi sanlylaşdyryşmak boýunça meýdan gözegçiligi geçirildi

02.12.2025

Türkmen-gazak gidrologik hasaba alma we halas ediş işleriniň hünärmenler topary Amyderýanyň Kerki gidropostunyň golaýynda, Daşrabat we Boreşl obalarynyň ýakynyndaky serhetýaka irki duýduryş ulgamynyň işi bilen tanyşdylar. Bu 2026-njy ýylda geçiriljek GIS-barlaglarynyň ýerleşjek ýerlerini, şeýle hem Merkezi Aziýada gidrologik ýagdaýlar boýunça özara irki duýduryş ulgamyny kämilleşdirmek baradaky teklipleri taýýarlamak boýunça mümkinçilikleri anyklady. Bu barada Türkmenistanyň Daşky gurşawy goramak ministrliginiň resmi saýtynda habar berildi.

Habarda bellenilişi ýaly, işler Türkmenistanyň Daşky gurşawy goramak ministrligine degişli gidrometeorologiýa gullugynyň hem-de ýurduň Goranmak ministrliginiň raýat goranyşy we halas ediş işleri boýunça müdirliginiň işgärleri bilen ýakyn hyzmatdaşlykda geçirildi.

Şeýle hem Almatydaky (Gazagystan) Tötänçilik ýagdaýlary we howp azaltmak boýunça Merkeziň hünärmenleri — A.K.Akparow, A.G.Ospanow, W.W.Kuçkin gatnaşdylar. Bu hyzmatdaşlyk geçen ýyldan bäri dowam edýär we GIZ tarapyndan alnyp barylýan «Merkezi Aziýada innowasion maglumat-aragatnaşyk tehnologiýalary arkaly serhetara suw serişdeleriniň howpsuz dolandyrmagyny güýçlendirmek» boýunça bilelikdäki taslama esaslanýar. Taslama GIZ-niň «Merkezi Aziýada howa howplaryny dolandyrmak» atly sebit maksatnamasynyň bir bölegidir.

Meýdan işlerine çykmazdan ozal, Aşgabatda «Türkmengidromet» binasynda türkmen gidrometeorologlarynyň gatnaşmagynda geňeşmeler geçirildi. Duşuşykda bellenilişi ýaly, häzirki wagtda sebitde pilot derejedäki serhetýaka derýa basseýnlerinde bir tapgyr meýdan barlaglary alnyp barylýar: 2024-nji ýylda barlaglar Gazagystanda we Özbegistanda – Uģam we Zarafşan derýalarynda geçirildi, şu ýylyň başyndan Täjigistanda Zarafşan derýasynda dowam etdirildi, oktýabrdan bolsa Türkmenistanda we Gyrgyz Respublikasynyň çäginde başlandy.

Lebap welaýatynyň Kerki etrabyna gelenlerinden soň, türkmen–gazak ekspedisiýa topary ýerli häkimlik wekilleri bilen bilelikde guramaçylyk we iş meselelerini — gidrologik monitoring ulgamynyň we ýerli duýduryş ulgamynyň tehniki taýdan kämilleşdirilişiniň mümkinçiliklerini ara alyp maslahatlaşdy. Meýdanda geljek ýyldan başlap 2028-nji ýyla çenli alnyp baryljak pilot gidrologik barlaglaryň geçiriljek bölekleri anyk kesgitlendi.

Umuman, Merkezi Aziýa ýurtlarynyň — şol sanda Türkmenistanyň — hereket edýän gidrologik postlarynda häzirki zaman kompýuter enjamlary bilen enjamlaşdyrylan, emma satelit internetine ýapylyp bilinýän awtomatlaşdyrylan monitoring stansiýalarynyň gurulmagy meýilleşdirilýär. Şeýle hem ilata duýduryşyň netijeli çäreleri — sirenaly-sesli duýduryş ulgamlary hem-de ýörite ykjam programmalary ornaşdyrmak göz öňünde tutulýar.

Wagtynda we hakyky wagtda maglumatlary almak üçin awtomatlaşdyrylan stansiýalar bilen utgaşdyrylan interaktiw atlaslar işlenip düzüler. Gurnawçylar belläp geçişleri ýaly, bu saparyň maksady — mümkin bolan gidrologik töwekgelçilikleri anyklamak, olary öňüni alyş çäreleri bilen bilelikde döwletara irki duýduryş ulgamynda görkezmekdir.